Plecewice 1564 roku

Zgodnie z moją zapowiedzią dzisiejszy post i kilka następnych (może z małymi przerwami) poświęcam Plecewicom, czyli miejscowości, która jest ostatnią miejscowością naszej Gminy przy jej północnej granicy. Zgodnie z tym, co udało mi się znaleźć nie ma w Polsce drugiej miejscowości o tej nazwie. A zatem jesteśmy unikatowi i wyjątkowi. Jeśli się mylę, to proszę mnie poprawić. Ze względu na ilość materiału postanowiłam podzielić wszystkie znalezione przeze mnie informacje na kilka części :). A zatem, zapraszam do Plecewic, ale tych z XVI i XVII w.

Można uznać, że historia Plecewic wiążę się nierozerwalnie z Brochowem. Plecewice zostały niejako ,,podarowane'' kościołowi brochowskiemu, jako jego uposażenie przeznaczane na utrzymanie i bieżącą konserwację kościoła. O fakcie tym świadczą do dzisiaj zachowane źródła, które możemy oglądać każdej niedzieli w brochowskiej bazylice. Pierwszym jest tablica wmurowana w filar o następującej treści: 

„Niegodny grzesznik Olbracht Adrian Lasocki, sędzia ziemi wyszogrodzkiej. Roku 1665 dnia 28 sierpnia ten, swojej kolacji kościół chylący się do upadku z powodu starości z pomocą Wielebnego Zygmunta Załęskiego, tegoż miejsca prepozyta, gruntownie odnowił i na konserwację wieś Plecewice tej Bazylice, za zgodą Rzeczypospolitej, na wieki wcielił. Módl się za niego.”

Drugim źródłem jest tekst Konstytucji Sejmu Walnego Koronnego z 1667 roku dotyczący opatrzenia kościoła brochowskiego, oryginał znajduje się w Bibliotece Diecezjalnej w Łowiczu. Reprodukcja znajduje się również w kościele brochowskim. 

 

Po Powstaniu Styczniowym 1863 roku, ukazem carskim, Kościołowi zabrano, przyznane przez Sejm Walny Koronny w 1667r. jego uposażenie - wieś Plecewice. Odtąd przy remontach mógł liczyć jedynie na okoliczne ziemiaństwo, a gdy i ich zabrakło - stał się beneficjentem Skarbu Państwa. 

No tak, ale mówimy cały czas o 1667 r., a co było wcześniej? O historii Plecewic w I Rzeczypospolitej jesteśmy się w stanie dowiedzieć więcej z lustracji, a konkretnie lustracji województwa rawskiego z 1564 i 1570 r. Zanim jednak przeniesiemy się do Plecewic z 2 poł. XVI w., trzeba się cofnąć jeszcze dalej, a konkretnie do 1 kwietnia 1548 r. Wtedy to też król Zygmunt August nadał Plecewice w wieczystą dzierżawę panu Borkowi, staroście sochaczewskiemu. W 1564 r. w Plecewicach było 8 kmieci, którzy płacili czynsz raz w roku na św. Marcina. Było też wtedy 2 karczmarzy, którzy szynkowali przywoźne i 2 ogrodników. Ogrodnicy nie należeli do Borków, ale byli zależni od zamku sochaczewskiego i to tam pracowali 2 dni w tygodniu. Mieszkańcy Plecewic uiszczali dziesięcinę* do kościoła brochowskiego, który był dla nich kościołem parafialnym. Borkowie mieli w Plecewicach swoją siedzibę. Zbudowali tam dom na siedlisku kmiecim: izba, sień i komnata. Drzwi wszystkie na żelaznych zawiasach. W izbie nie mieli jeszcze wtedy pieca, tylko komin w sieni gliniany. Posiadali również stodoła ,,nową, dobrą i wielką''. Dom i stodoła pokryte były strzechą. 

Jeżeli dobrze myślę (a jeśli nie to proszę mnie poprawić), ów Borek, który w 1548 r. otrzymał Plecewice od króla, to starosta sochaczewski Stanisław Borek z Trzcieńca. Ten sam, który w 1556 r. skazał Dorotę Łazęcką i rabina sochaczewskiego kahału – Beniasza na karę śmierci. W kwietniu 1556 r. grupa mieszczan z Sochaczewa oskarżyła bowiem miejscowych Żydów o to, że odkupili od Doroty Łazęckiej, konsekrowaną hostię i upuścili z niej krew. Borek miał mieć już wtedy 70 lat. 

Wyczekujcie następnych wpisów. Już niedługo dalsze fakty z dziejów Plecewic.

*Przypominam, że dziesięcina to podatek religijny w judaizmie i chrześcijaństwie. Obowiązkowe, świadczenie pieniężne lub rzeczowe w postaci dziesiątej części swojego dochodu na rzecz Kościoła, przeznaczone głównie na rzecz utrzymania duchowieństwa. Obecnie praktyka składania dziesięciny obecna jest tylko w niektórych kościołach protestanckich, dziesięcinę płacą również mormoni.  

[Opracowano na podstawie: Lustracje województwa rawskiego 1564 i 1570 / wyd. Zofia Kędzierska ; Polska Akademia Nauk. Instytut Historii; strona internetowa parafii brochowskiej]