Mistrzewice

Pierwszą miejscowością, która rozpoczyna cykl SĄSIEDZI są Mistrzewice. Jest to malownicza miejscowość leżąca nad rzeką Bzurą. Zawsze kiedy jestem w Mistrzewicach lubię patrzeć, jak po drugiej stronie Bzury widać wieże brochowskiej bazyliki. Nie wiem dlaczego, ale zawsze robi to na mnie wrażenie (te pozytywne oczywiście). Obecnie Mistrzewice administracyjnie należą do Gminy Młodzieszyn. W latach 1975-1998 wieś leżała w granicach województwa skierniewickiego. Mistrzewice są jednak ciekawe nie tylko ze względu na malownicze położenie. Mało mieszkańców z sąsiednich gmin (nawet z najbliższego Brochowa) wie, że Mistrzewice były niegdyś parafią. 

Józef Łukaszewicz w swoim słynnym opisie kościół parafialnych podał, że nie wiadomo kto i kiedy ufundował kościół w Mistrzewicach. Istniał on już zapewne w XV w., albowiem w trakcie wizyty Goślickiego w 1603 r. [Wizytacja biskupa Wawrzyńca Goślickiego z 1603 r. [w:] Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu] proboszcz tej parafii ,,produkował przywileje stolicy św. na rozmaite odpusty od roku 1465 począwszy''. W czasie tej wizytacji Mistrzewice należały do Piotra Brochowskiego (mamy zatem coś wspólnego). Kościół był drewniany i pod wezwaniem św. Stanisława i św. Doroty. Uposażeniem jego był łan jeden roli i dziesięciny ze wsi Mistrzewice. Działało przy nim bractwo oraczy św. Izydora. W 1603 r. była tam również szkoła przykościelna, ale dzieci w niej nie było, bo przychów rektora szkoły był tak mały, że nie wystarczał na jego utrzymanie. Co ciekawe, przeszukując Internet, natrafiłam na blog Wujka To Mi'ego, który podczas swoich wędrówek robi bardzo ciekawe zdjęcia. Trafił również w nasze strony i zamieścił na swoim blogu zdjęcia krzyża, a zasadzie krzyża-pomnika, który ma upamiętniać zburzony kościół w Mistrzewicach w 1915 r. Napis na tym krzyżu jest następujący:

Ku wieczystemu upamiętnieniu

dnia 1 maja 1918 r. Polikarp Grodzki wznowił

ten krzyż na miejscu gdzie stał kościół parafialny,

wzniesiony w r. 1769 przez

Andrzeja Młodziejowskiego biskupa poznańskiego,

a zburzony w r. 1915 czasu wielkiej wojny światowej.

A teraz trochę statystyki. Mój ulubiony Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego z 1885 r. podaje, że Mistrzewice są wsią i folwarkiem nad rzeką Bzurą, powiat sochaczewski, gmina Młodzieszyn, parafia Mistrzewice (!). Pod koniec XIX w. Mistrzewice posiadały drewniany kościół i szkołę początkową. W 1827 r. wieś rządowa z 36 domami, 279 mieszkańcami. W parafii Mistrzewice było 311 dusz. Folwark Mistrzewice rozciągał się na 564 morgach, gruntów ornych 322 morgi, łąk 19 morgów, pastwisk 15 morgów, lasu moorgów 184, nieużytków i placów 24 morgi; budynków z drzewa 15; folwark ten został oddzielony od dóbr Kampinos.

Według bazy archiwalnej PRADZIAD zachowały się następujące księgi metrykalne parafii Mistrzewice:

miejscowość	wyznanie/obrządek	rodzaj aktu	daty
Mistrzewice	rzymskokatolickie	małżeństwa	1855-1898
Mistrzewice	rzymskokatolickie	urodzenia	1859-1898
Mistrzewice	rzymskokatolickie	zgony	1855-1898

Zdigitalizowane są dostępne w bazie Geneteki. Sprawdź tutaj. Wystarczy wybrać Mistrzewice. Od razu zaznaczę, że przoduje nazwisko Adamczyk :) 

Szkolnictwo powszechne bierze swoje początki w Mistrzewicach w 1819 r. W roku szkolnym 1869/1870 w szkole było 35 uczniów, z czego wszyscy byli pochodzenia chłopskiego.

Dziękuje. Mam nadzieję, że naszym sąsiadom zza Bzury spodoba się krótki zarys ich historii. Pozdrawiam wszystkich mieszkańców  Mistrzewic. 

Z pozdrowieniami z ziemi brochowskiej, 

[Opracowano na podstawie: J. Łukaszewicz, Krótki opis historyczny kościołów parochialnych, kościółków, kaplic, klasztorów, szkółek parochialnych, szpitali i innych zakładów dobroczynnych w dawnej dyecezyi poznańskiej, T. I, Poznań 1858; Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 15, T. VI, Warszawa 1885; ,,Walka caratu ze szkoła polską w Królestwie Polskim w latach 1831-1870'' oprac. przez Karola Poznańskiego, Warszawa 1993]